De productie van complete bouwelementen, en daarmee complete woningen, komt lekker op stoom bij Ferlem in Helmond. Niet op een traditionele bouwplaats, maar vanuit een zelf ontwikkelde productielijn in een fabriek. Tussen de Automotive Campus en Brainport Eindhoven rollen de woningen zo – hup - de vrachtwagen op. Met een glimlach op z’n gezicht geeft Berry van Hoof een Kijkje in de Keuken van het innovatieve woonconcept Smile.
Automotive ontmoet bouwwereld
Dat Berry een verleden heeft in de auto-industrie, wordt vrij snel duidelijk als hij ons meeneemt in zijn verbazing over de traditionele bouwwereld. “Het productieproces van auto’s is zó efficiënt en biedt daarmee zoveel meer kwaliteit. Waarom doen we dat zo weinig in de woningbouw?” Berry kreeg zijn inspiratie voor efficiëntere woningbouw al zo’n 20 jaar geleden. Gedurende zijn jarenlange werkervaring in de auto-industrie zag hij hoe, dankzij standaardisering en automatisering, de productiesnelheid én kwaliteit van complexe producten verhoogd kon worden. “In 2019 bedacht ik vanaf de tekentafel een productieproces voor bouwelementen uit de fabriek, met weinig bouwtechnische kennis. Volledig gebaseerd op de automotive industrie. Vier jaar later rolt het woonconcept Smile al van de band. Omdenken bestaat echt.”
Foto: Berry van Hoof geeft de aanwezigen een toelichting op het innovatieve woningconcept Smile.
Hightech Lego
“Als je nog niet in de traditionele denkpatronen van de bouw zit, dan kijk je heel anders naar het proces en de productie van een woning. Ik ben het als ‘Hightech Lego’ gaan benaderen; volledige plug & play, efficiënt (droog) geproduceerd, klaar om op de bouwplaats te monteren. Water, isolatie, bevestigingselementen, elektra, domotica; alles zit geïntegreerd in één innovatief modulair bouwsysteem. Alle componenten die we maken zijn volledig onder kwaliteitscontrole en certificeerbaar. Een volledige woning van 100 m2 gaat op twee vrachtwagens de deur uit. We produceren, vervoeren en monteren alles elektrisch. Op de bouwplaats wordt in vier (!) dagen de woning in elkaar geklikt en geschroefd.” Over de Wet Kwaliteitsborging is Berry duidelijk: “In de auto-industrie staat kwaliteitsborging bovenaan. Wat je bedenkt moet je maken en testen. Deze wet is een stap om productdenken in een versnelling te krijgen. Laat maar komen, zou ik zeggen.”
Massa industrialisatie? Nieuwe materialen!
Het productieproces van Ferlem verloopt nu semi-automatisch, maar Berry wil naar volautomatisch. “Met robots gaat het nóg sneller en nauwkeuriger. Ruimtegebrek in de fabriek en de opkomst van innovatieve, biobased materialen zorgen dat we in een transitiefase zitten. Traditionele bouwmaterialen zijn nou eenmaal lastig toe te passen in massa industrialisatie. Zo gebruiken we nu Hydro aluminium uit Noorwegen. Dat wordt duurzaam geproduceerd met groene energie. Meer dan de helft bestaat uit hergebruikt aluminium. Verder gebruiken we magnesiumoxide plaatmateriaal, een vrij onbekend product in de bouw. Het is 100% recyclebaar (dus niet downcyclebaar), het brandt niet, is enorm sterk, licht en goed te verwerken. Verder werken we bijvoorbeeld met gelamineerd hout. Het resultaat is dat onze elementen een factor 10 (!) lichter zijn dan traditionele elementen. Dat zegt ook iets over je fundatie. Die kan met minder materiaal uitgevoerd worden. De assemblage van de woning gebeurt elektrisch en zonder enig gebruik van traditionele materialen als beton, lijm of cement. De zoektocht naar innovatieve bouwmaterialen zetten we onverminderd voort. Volgens mij zijn we aardig op weg.”
Blijvend betaalbaar
Naast dat Smile een solide woning is waar je fijn in kunt wonen, is de woning ook betaalbaar. “We maken een permanent product waar zo min mogelijk fysieke handelingen in zitten, want handjes kosten geld. Smile is een modulair concept en is volledig remontabel. De efficiënte manier van produceren uit zich in de prijs. Die is blijvend betaalbaar dankzij lage aanschafprijzen én door het gebruik van onderhoudsarme materialen. Verder is de woning volledig stekerbaar en wordt het snel op locatie in elkaar gezet. Ik zeg wel eens dat je bij ons een auto koopt met alles erop en eraan, alleen moet je zelf de oprit nog aanleggen en iets van de kleur van de lak vinden. Voor de B2B markt zijn we dat nu aan het uitwerken in een online configurator. Liever bamboo, steenstrips of hout op de gevel? Dat maakt me echt niks uit. Dat is cosmetica. Als het maar voldoet aan onze voorschriften.”
Next level
Door naar de fabriekshal waar we via het magazijn met innovatieve materialen naar de fabriekshal lopen. Mensen kijken met open mond rond. Berry licht toe: “Hier worden de elementen gemaakt, van vloerdelen, plafonddelen, binnenwanden tot buitenwanden. We gebruiken een slim koppelsysteem waarmee we de elementen eenvoudig aan elkaar kunnen ‘klikken’. Compleet wind en waterdicht.” Vanuit de groep klinkt bewondering:
“Dit is echt een next level bouwsysteem met innovatieve componenten en materiaalkeuzes. Je ziet dat Ferlem stap voor stap naar de beste ‘technische’ kwaliteit gaat. Hier zit ongelooflijk veel denkwerk in.” Er worden kritische vragen gesteld over de manier van ventileren en de toegepaste installaties. Berry is daar blij mee: “Er valt nog een hoop te leren. Maar mijn basis grondhouding is altijd: keep it low tech en zo efficiënt mogelijk.”
Marktacceptatie
Binnenkort verschijnt Smile op de vernieuwde Conceptenboulevard.nl, waarmee het product breder zichtbaar wordt. Berry vindt dat marktpartijen versneld moet leren dat we naar producten in de markt moeten kijken in plaats van ‘wie kan het goedkoopst bouwen’. “Wij zijn daar helemaal klaar voor. Of ik één woning maak of tien dezelfde; dat maakt niks uit voor de prijs. Die andere negen worden namelijk van dezelfde componenten uit onze Lego-bak gemaakt.” De grootste te nemen hobbel is volgens Berry ‘marktacceptatie’. “Dat ons woonconcept omarmt wordt.” Een kijkje in de woningen in het Eindhovense LivingLab040 bevestigt in ieder geval dat Smile gewoon een heel goed, kwalitatief woonconcept is met een prettige woonbeleving. “Niks mis mee”, concluderen de deelnemers. “Gewoon een goed huis.” Met die marktacceptatie moet het wel goedkomen.
Tekst & Beeld: Redactiegasten
Kijk je een keer mee? We nemen in het najaar weer een Kijkje in de Keuken bij verschillende onder andere Luxlight en Woningcorporatie Woonpartners en Mooiland. Leden van NCB en Aedes zijn van harte uitgenodigd voor een leerzaam ochtendprogramma!